Een grens bereikt: Een sector in verzet tegen de afbraak van cultuur en erfgoed
25 November 2025 - 12:30 – MissieOp dinsdag 25 november vond op het Kon. Astridplein in Antwerpen een intersectoraal piket plaats, waar kunstenaars, werknemers en cultuurwerkers samenkwamen in verzet. Tijdens deze betoging werd een krachtige toespraak gehouden vanuit het M HKA en Museum at Risk, die de afbraak van het M HKA en het ondermijnen van de cultuursector scherp aan de kaak stelt.
Collega’s, kameraden,
Vandaag staan we jullie hier allemaal omdat er een grens is bereikt. Omdat de regering een beleid voert dat niet alleen onze sector treft, maar de fundamenten van een solidaire samenleving ondergraaft.
Ik spreek hier vanuit het Museum voor hedendaagse kunst in Antwerpen en vanuit Museum at Risk, maar in werkelijkheid spreek ik namens een hele sector die onder druk staat.
En wij — werknemers, kunstenaars, musea, bibliotheken, archieven, cultuurhuizen — laten dat niet zomaar passeren.
De plannen van deze regering zijn geen technische ingreep. Het is geen optimalisatie. We moeten het zeggen zoals het is: Het is een afbraak. De afschaffing van de museale functie bij het M HKA en haar vervanging door een uitgeklede structuur zonder wetenschappelijke kern en zonder voldoende personeel of budgetten is een schande. Wat zal overblijven is geen versterking, maar een uitholling van een belangrijk onderdeel van het hedendaagse kunstlandschap.
Caroline Gennez zegt dat het schrappen van een museum de museale sector zal aansterken, maar wat verkocht wordt als een ambitie om de sector beter te laten samenwerken, is in werkelijkheid een bot besparingsbeleid en het resultaat van een verdeel-en-heerspolitiek, tussen steden, en maar ook tussen cultuurhuizen die om dezelfde schaarse middelen moeten strijden.
En terwijl alle grote steden met internationaal aanzien vechten voor het behoud, versterken en het oprichten van musea, schaft deze regering de onze botweg af. Bart De Wever staat in de pers te glunderen op foto’s tijdens openingen van pas geopende musea in het buitenland, maar vergeet in zijn eigen land diezelfde erfgoedsector te ondersteunen.
En wie betaalt de prijs? Onze collega’s. Medewerkers die jarenlang hun expertise opgebouwd hebben. Mensen die zorgen voor collectie, onderzoek, veiligheid, educatie, toegankelijkheid. De mensen die jaar na jaar meer doen met minder. Zij krijgen nu de rekening gepresenteerd: onzekerheid, besparingen, herstructureringen, jobverlies.
Cultuur is geen luxe, cultuur is geen speeltuin van links. Cultuur is een publieke dienst die verbindt en vorm geeft aan onze toekomst.
Verschillende cultuurwerkers en kunstenaars werken onder de noemer Museum At Risk al een tijd samen om de afbraak van het museale landschap aan te vechten. Zij stelden samen 4 punten op, die het M HKA mee onderschrijft en die ik hier graag herhaal.
1 - Wij willen een Museum voor Hedendaagse Kunst in Antwerpen
2 - Een Museum voor Hedendaagse Kunst heeft een Collectie
3 - Een Museum voor Hedendaagse Kunst van Internationaal Niveau vereist een passende Infrastructuur en Financiering
4 - Wij willen Inspraak en Mede-Beslissingsrecht in een Hervorming van de Vlaamse Musea
Maar dit verhaal gaat niet alleen over één instelling. Wat in het M HKA gebeurt, kan morgen evengoed elders gebeuren — in bibliotheken, in archieven, in cultuurhuizen, in musea overal in Vlaanderen. Het is een signaal van een bredere strategie: een sociale en culturele afbraak die de hele sector treft.
En daarom staan we hier samen. Want wij laten ons niet uit elkaar spelen. Als veld, als sector, als werknemers zijn wij sterker. Een aanval op één van ons, is een aanval op ons allemaal.
Wij vragen dat de regering haar erfgoed beschermt. Dat ze haar werknemers respecteert. Dat ze investeert in de samenleving die ze beweert te dienen.
Wij blijven ons verzetten. Voor onze collega’s. Voor ons erfgoed. Voor onze sector. Voor een samenleving die niet wordt uitgekleed maar opgebouwd.
Ik dank u.
335